1- Disunatkan mandi dan membersihkan diri (niat mandi sunat Hari Raya). Hukum sunatnya diqiyaskan dengan hukum sunat mandi Jumaat kerana Hari Raya ialah hari berhimpunnya manusia. Mana-mana waktu atau tempat yang berlakunya perhimpunan manusia, maka disunatkan mandi.
Bahkan disunatkan mandi kepada semua, samada yang ingin menghadiri solat Hari Raya ataupun tidak.
Disunatkan membersihkan diri dengan membuang bulu-bulu pada tubuh, memotong kuku, menghilangkan bau-bau yang tidak menyenangkan dari badan dan pakaian serta memakai wangi-wangian.
Adapun bagi yang mahu menunaikan ibadah korban, maka bermula pada 1 Zulhijjah disunatkan baginya untuk tidak membuang bulu-bulu pada tubuh dan memotong kuku sehinggalah dia selesai mengerjakan ibadah korban sebagaimana yang dinyatakan dalam hadith riwayat Imam Muslim.
2- Disunatkan makan dahulu sebelum solat sunat Aidilfitri (afdhal makan tamar dengan bilangan ganjil) jika tidak sempat makan di rumah, maka makan di jalanan, musolla dan sebagainya simbolik membezakan Aidilfitri dengan hari sebelumnya yang diwajibkan berpuasa. Anas radiyallahu'anhu meriwayatkan, "Nabi ﷺ tidak keluar pada Aidilfitri sehinggalah Baginda memakan beberapa biji tamar, Baginda memakannya dengan bilangan ganjil." (Riwayat Bukhari)
Manakala bagi Aidiladha, disunatkan makan selepas solat sunat Aidiladha supaya makanan yang mula-mula dimakan pada hari itu ialah daging korban yang berkat.
3- Memakai pakaian yang paling bagus, walaupun bukan berwarna putih.
4- Bertakbir. Takbir terbahagi kepada dua. Takbir mutlak atau mursal dan takbir muqayyad. Pada Aidilfitri, hanya disunatkan takbir mutlak sahaja.
a- Takbir mutlak atau mursal : Takbir yang dilaungkan pada bila-bila masa, di mana-mana sahaja tanpa terikat dengan solat.
-Waktu takbir bermula (bagi kedua-dua hari Raya) ialah selepas gelincir matahari iaitu masuknya hari baru iaitu selepas masuknya waktu maghrib (1 Syawal atau 10 Zulhijjah). Berakhir setelah imam bertakbiratul ihram untuk solat sunat Hari Raya.
b- Takbir muqayyad : Takbir selepas menunaikan solat sama ada solat tunai mahupun qadha', fardhu mahupun sunat kerana takbir ialah syiar waktu, termasuk juga selepas solat jenazah
-Waktu bermula dari subuh Hari Arafah iaitu 9 Zulhijjah sehingga asar Hari Tasyriq iaitu 13 Zulhijjah.
Tidak disunatkan takbir selepas sujud tilawah dan sujud syukur kerana kedua-duanya bukan solat.
*Ini semuanya bagi orang yang tidak mengerjakan haji. Bagi yang mengerjakan haji, maka bagi mereka ada hukum-hukum yang khas.
5- Pergi awal ke musolla bagi makmum, manakala bagi imam disunatkan untuk lewat sedikit sehingga tiba waktu untuk solat kerana mengikut perbuatan Nabi Muhammad ﷺ. Disunatkan bagi imam untuk melewatkan solat sunat Aidilfitri untuk memberi ruang kepada umat Islam untuk membayar zakat fitrah pada waktu yg afdhal iaitu sebelum solat, manakala disunatkan menyegerakan solat sunat Aidiladha untuk segera menjalankan acara korban.
6- Disunatkan berjalan dan melalui jalan yang berbeza ketika pergi dan ketika pulang. Tidak menaiki kenderaan melainkan kerana terdapat keuzuran seperti sakit, lemah dan jauh, maka tidak mengapa untuk menaiki kenderaan. Jabir radiyallahu'anhu meriwayatkan, "Nabi Muhammad ﷺ apabila Hari Raya, Baginda membezakan jalan (pergi melalui jalan lain dan pulang melalui jalan lain). Riwayat Bukhari.
Disunatkan ketika pergi ke musolla untuk melalui jalan yang lebih jauh kerana pergi lebih afdhal berbanding pulang. Supaya jalan-jalan yang dilaluinya menjadi saksi atas ibadatnya dan supaya memperbanyakkan pahalanya. Ini disunatkan dalam setiap ibadat seperti Solat Jumaat, Haji dan menziarahi orang sakit.
7- Disunatkan wanita untuk hadir ke kawasan Solat Hari Raya (walaupun berada dalam keadaan uzur dan tidak boleh solat, tetapi tidak dibenarkan masuk ke masjid kerana uzur). Tujuannya untuk menyaksikan kebaikan, menyertai doa umat Islam dan mendengar khutbah.
Tidak dibenarkan wanita memakai wangi-wangian melainkan yang baunya hanya memadai untuk dirinya sahaja.
Disunatkan menghadirkan anak-anak yang sudah mumayyiz untuk solat sunat Hari Raya.
8- Menghidupkan malam Hari Raya dengan solat, membaca Al-Quran, berzikir, berdoa dan istighfar. Sayyiduna Abu Umamah radiyallahu'anhu meriwayatkan bahawa, "Sesiapa yang menghidupkan dua malam Hari Raya, maka hatinya tidak akan mati pada hari matinya hati-hati." (Riwayat Ibnu Majah.
Yang dimaksudkan dengan 'mati hati' ialah keghairahan dan cinta terhadap dunia yang meresap masuk ke dlm hati. Ada beberapa pendapat lain; mati hati ialah kufur atau ketakutan pada hari kiamat. Berkenaan hadith ini, Imam an-Nawawi dalam al-Azkar menyebut bahawa status hadith ini dhaif. Beliau menyatakan lagi, "Tetapi hadith-hadith (yang membicarakan tentang) Fadhail (kelebihan amalan) dihukumkan bertasamuh: bertolak ansur padanya." Hadith dhaif boleh diguna pakai untuk Fadhail dan Targhib wa Tarhib (galakan dan ancaman) selagi mana ia tidak bersangatan dhaifnya atau maudhu': palsu.
9- Solat sunat mutlak. Tiada solat sunat khas sebelum dan selepas solat Hari Raya. Tetapi harus bagi selain imam untuk solat sunat (nafilah) mutlak pada Hari Raya selepas naiknya matahari sebelum menunaikan solat Hari Raya ataupun selepasnya (bukan dengan niat solat sunat sebelum dan selepas Solat Sunat Hari Raya), kerana tiada yang lebih penting berbanding solat. Abu Burdah, Anas, Al-Hasan dan Jabir bin Zaid solat sebelum keluarnya imam pada Hari Raya. (Riwayat Baihaqi)
Bagi imam pula, dimakruhkan baginya solat sunat sebelum Solat Sunat Hari Raya dan selepasnya kerana menyibukkan dirinya dengan perbuatan yg tidak penting pada ketika itu dan inilah yang diamalkan oleh Baginda ﷺ. Imam disunatkan datang lewat maka apabila tiba, disunatkan untuk menyibukkan diri dengan yang lebih penting iaitu Solat Sunat Hari Raya.
Diriwayatkan daripada Ibnu Abbas radiyallahuanhuma "Sesungguhnya Nabi ﷺ keluar pada Hari Aidilfitri, lalu solat dua rakaat (solat sunat Hari Raya), Baginda tidak solat sebelum dan selepasnya." (Riwayat Bukhari)
Imam Syafie rahimahullah berkata, “Telah sampai khabar kepada kami, bahawa doa dimakbulkan pada 5 malam. Malam Jumaat, dua malam hari raya, malam awal Rejab dan malam Nisfu Syaaban.”
10. Sunat mengucapkan tahniah sempena Hari Raya seumpama ucapan تقبل الله منا ومنك "Taqabbalallahu minna wa minka" yg bermaksud, "Semoga Allah menerima amalan kami dan kamu." Inilah yg diamalkan oleh para Sahabat Nabi ﷺ sebagaimana yg diriwayatkan oleh Sayyiduna Jubair bin Nufair radiyallahu'anhu, "Apabila para sahabat Nabi ﷺ bertemu sesama mereka pada Hari Raya, mereka saling mengucapkan تقبل الله منا ومنك." Kata Imam Ibnu Hajar al-Asqalani rahimahullah, sanad hadith ini hasan.
Rujukan :
- al-Muktamad fi al-Fiqh as-Syafie, Dr. Muhammad Az-Zuhaili hafizahullah.
- al-Azkar, Imam an-Nawawi rahimahullah
- Fathul Bari, Imam Ibnu Hajar al-Asqalani rahimahullah
0 comments:
Post a Comment